25 Ekim 2014 Cumartesi

25 Ekim 2014 Dinletisi

Eruğrul Oğuz Fırat'ın vefatının ardından, gelenekselleşmiş olan Cumartesi dinletilerinin sürdürülmesinin yerinde olacağını düşünerek bu hafta yine evinde buluştuk. Bu dinletide Güney Kore kökenli Alman bağdar Isang Yun'un eserlerini dinledik. Ardından Ertuğrul Oğuz Fırat'ın Op.74 Yivcil Morun Seslenişi adlı eserini dinledik.


EOF CD#: 2225
"Isang Yun: Loyang, Gasa, Reak, Shao Yang Yin, Tuyaux sonores"
Yun, Isang (1917-1995) [Güney Kore, Almanya]

  1. Loyang für Kammerensemble (17:07)
    Ensemble des Sinfonieorchesters des Westdeutschen Rundfunks (Hans Zender)
  2. Gasa für Violine und Klavier (12:01)
    Saschko Gawriloff (vn), Bernhard Kontarsky (pf)
  3. Reak für grosses Orchester (12:43)
    SWF Sinfonieorchester Baden-Baden (Ernest Bour)
  4. Shao Yang Yin für Cembalo (07:26)
    Antoinette Vischer (cemb)
  5. Tuyaux Sonores für Orgel (11:24)
    Gerd Zacher (org)



EOF CD#: 4453
"Yivcil Morun Seslenişi - Premier Kayıt"
Fırat, Ertuğrul Oğuz (1923) [Türkiye]
Nusret İspir (cl), Stony David Lasry (pf)

    Yivcil Morun Seslenişi, Op.74
  1. 1. Kırım (02:34)
  2. 2. Kırım (01:07)
  3. 3. Kırım (03:05)
  4. 4. Taksim (01:14)
  5. 5. Kırım (04:00)
  6. 6. Son Kırım (04:37)
  7. 7. Son Taksim (03:13)
  8. 8. Kırım (05:45)
  9. Fırat, Ertuğrul Oğuz (1923) [Türkiye]
    Nusret İspir (cl), Stony David Lasry (pf)


Ertuğrul Oğuz Fırat'ın Küğ Tarihi kitabından alıntı:

Isang Yun (1917-1995)

Güney Kore kökenli Alman bağdar. 17 Eylül 1917’de Chungmu’da doğdu. Ozan Yun Kihyon’un oğludur. Bağdamaya 14 yaşında başladı. 2 yıl sonra 1933’de Osaka Konservatuvarı’nda küğ eğitimine başladı. 1939 yılında Tokyo’ya giderek Tomojiro Ikenouchi’den bağdama dersi aldı. Japonya II. Dünya Savaşı’na katıldıktan sonra Kore’ye döndü. 1943 yılında Japonya hükümeti tarafından alıkonup mahkum edildi. Savaştan sonra Tongyeong ve Busan’da küğ öğretmeni olarak görev yaptı. Kore Savaşı’nın ardından Seoul Üniversitesi’nde öğretmen olarak görev yaptı. 1955 yılında Seoul Kültür ödülünü kazandı ve bir yıl sonra küğ çalışmaları için Avrupa’ya gitti. Paris ve Berlin’e giderek Pierre Revel, Boris Blacher, Josef Rufer ve Reinhard Schwarz-Schillin’den çağdaş küğ dersleri aldı. Darmstadt yaz kurslarına katıldı. Avrupa’da kariyerine 7 çalgı ve piyano için 5 Parça yapıtının ilkseslendirilişi ile başladı. Küğü Doğu Asya küğünün ve Batı klasik küğ geleneklerinin bir karışımı niteliğindedir. Oratoryosu Om mani padme hum (1965) ve Reak (1968) bağdarın uluslararası tanınmasını sağlamıştır. 1963 yılında Kuzey Kore’ye ilk ziyaretini gerçekleştirdikten sonra 1979 yılına kadar defalarca tekrar ziyaret etti. Yun 1964 yılında Batı Berlin’e yerleşti. 17 Haziran’da Kuzey Kore hesabına casusluk yaptığı suçlamasıyla Güney Kore gizli polisi tarafından karısı ve pek çok Koreli öğrenciyle birlikte yakalanarak Seoul’e götürüldü. Igor Stravinsky, Herbert von Karajan, Luigi Dallapiccola, Hans Werner Henze, Heinz Holliger, Mauricio Kagel, Josef Keilbert, Otto Klemperer, György Ligeti, Arne Mellnas, Per Norgard ve Karlheinz Stockhausen’inde bulunduğu 200 sanatçının imzasını taşıyan bir dilekçenin Güney Kore Hükümeti’ne verilmesinden 5 yıl sonra 1969 yılında Yun’un bir daha Güney Kore’ye gelmemesi koşuluyla serbest bırakılmasına karar verildi. Isang Yun serbest bırakılınca yeniden Batı Berlin’e yerleşti. Bağdar Hannover Akademisi’nde bir yıl öğretmenlik yaptı. Ardından 1970-85 yılları arasında Batı Berlin’de Küğ Yüksek Okulu’nda Bağdama profesörü olarak görev yaptı. 1971 yılında Alman vatandaşı oldu. 1973 yılında Japonya’da ve ABD’de Güney Kore’nin demokratikleştirilmesi çağrılarına-konferanslarına katıldı.

1984 yılında Kuzey Kore’de Pyongyang’da Isang Yun Küğ Enstitüsü kuruldu. Yun 1994 yılında Güney Kore’ye küğ şenlikleri için çağırıldıysa da yaşanan olumsuzluklar sebebiyle şenliklere katılmadı. 3 Kasım 1995’de akciğer yangısı (pneumonia) hastalığı nedeniyle öldü. 1996’da Berlin’de Uluslararası Isang Yun Topluluğu kuruldu.

Yun’un küğü Kore küğünün batı küğü ve çalgılarıyla geliştirilmişidir. Darmstadt yazkursu eğitiminin ardından dizisel yöntemi denemiş ancak 1960’lı yılların başlarında kendi özgün küğünü oluşturmuştur. Yun’un senfonik bağdaları sistematik bir döngü izler.Yun’un küğü yapısal olarak batı küğünün etkisindedir. Ancak; ezgi ve uyumda Kore çalgılarının kaydırmalı seslerini anımsatan sürekli kaydırışlarla süslenmiş olması onun yapıtlarının batılı olmaktan önce doğu küğünün etkisini taşıyan bir hava içerdiğini açıklıkla göstermektedir. Bilinen yapıtları Çello Konçertosu, 1. Keman Konçertosu, Der Traum des Liu-Tung (1965), Die Witwe des Schmetterlings (1967-1968) Sim Tjong (1971-72) ve 1982-87 yılları arasında yazdığı 5 senfonisi’dir. Bağdar Goethe Madalyası (1995), Alman Hükümeti German Order Büyük ödüllerini kazanmıştır.

Çizitlenmiş yapıtları; Concertino (1983), Contrasts (1987), Duo (1976), Duo (1984), Espace I, Exemplum in memoriam Kwangju 81981), Festlicher Tanz (1988), Gagok (1972), Gasa (1963), Glissees (1970), Images, Impression (1986), Inventionen (1983), Königliches Thema (1976), Loyang (1962), Monolog für Fagott, Movements I u II (1991), Mugung –Dong, Naui Minjokiyo (1987), Naui Dang, Naui Minjokiyo (1987), Novellette (1980), Oktett (1978), Pezzo fantasioso (1988), Piece concertante (1976), Piri (1971), Quartett für Oboe und Streichtrio (1994), Quintette Nr. 1, 2, Dondell (1975), Salomo (1978), Shao Yang Yin (1966), Sinfonien Nr. 1, 2, 3, 4, 5, Sori (1988), Streichquartette Nr. 3, 4, 5, 6, Tpais (1987), Teile dich Nacht (1980), Together, Trio (1972-73), Tyaux sonores (1967) olarak sayılabilir.